023Haarlem Cultuur/muziek - Toen ik als tiener nog thuis woonde nam mijn moeder wel eens een afgeschreven elpee mee van de bibliotheek waar zij werkte. Zo kreeg ik de elpee 'het recht om in vrede te leven' van Cornelis Vreeswijk in handen, een in 1977 uitgebracht eerbetoon aan de Chileense zanger Victor Jara.
Cornelis Vreeswijk kende ik al. Mijn ouders stelden het niet altijd op prijs, maar in Amsterdam schalden bij familie Bak 'Heineken is een harddrugs dealer', 'de nozem en de non' en 'de papegaai van tante Sjaan' van dwarse zangers als Joop Visser en Cornelis Vreeswijk regelmatig door het huis. Van Victor Jara had ik echter nog nooit gehoord, en de integere vertolkingen van Cornelis maakte mij nieuwsgierig naar de originele uitvoeringen en de verhalen erachter.
Er was geen internet.....Dus leende ik in diezelfde bibliotheek platen van Victor Jara en daar vond ik ook het boek 'Een onvoltooid leven' van zijn vrouw Joan Jara. Al begreep ik de (Spaanse) teksten niet, de stem van Victor Jara greep mij. En ik las over zijn leven, over hoe hij zich van theaterregiseur ontwikkelde tot zanger en liedjesmaker, om zo meer te kunnen betekenen voor zijn Chili, een land geteisterd door armoede, geweld en rechtsongelijkheid. Ook wilde hij, vanwege de toenemende Amerikaanse invloeden, meer trots voor de eigen rijke cultuur.
Ondanks dat alles was hij niet alleen protestzanger. In zijn liedjes beschrijft hij meestal met warmte en humor alledaagse zaken, en zo werd hij de stem van de 'gewone man'. Het nieuwe regime zag hem wel degelijk als een bedreiging: tijdens de machtsgreep van Pinochet in 1973 werd hij opgepakt, gemarteld en vermoord.
Gelukkig is hij niet vergeten en zingen nog steeds vele artiesten van en over hem.
Bender benadrukt graag de boodschap uit één van zijn allerlaatste composities:
'Het gaat niet om mij of mijn zingen
of omdat ik mijn stem zo graag hoor
maar om mijn gitaar die verdriet heeft
en mijn gitaar beeft aldoor'
Er is een uitstekende informatieve (Nederlandstalige!) website: www.victorjara.nl en uiteraard is het boek 'Een onvoltooid leven' van Joan Jara een aanrader. Op Youtube staan enkele live opnames van Victor Jara.
We gaan weer beginnen!
We hebben het in de afgelopen maanden rustig aan gedaan met Bender en slechts af en toe gespeeld. Wel is er nog ijverig geschaaft aan ons nieuwe programma 'Mooi begin', waarmee we vanaf november het land weer in gaan.
In 'Mooi begin' nemen we het publiek mee naar enkele muzikanten en tekstschrijvers die ons oorspronkelijk hebben geïnspireerd. Liedjes van onder meer Victor Jara (zie boven) Paolo Conte, Tom Waits en Herman van Veen zijn op z'n Benderiaans, al dan niet hertaald, te beluisteren.
Natuurlijk komt ook het eigen vertrouwde werk met enkele nieuwe ‘songs’ ruimschoots aan bod. We hopen dat het weer druk gaat worden!
Voor agenda zie www.bendermuziek.nl
Tom Bak